ژنیکوماستی چیست؟
ژینکوماستی به بزرگ شدن و رشد غیرطبیعی نسج پستان در آقایان گفته می شود که از شکایتهای شایع در بین پسران نوجوان و مردان تا سنین میانسالی و پیری است.
تشکیل نسج پستان
در زمان جنینی نسج پستان از لایه اکتودرم تشکیل و در مسیر خط شیری از زیر بغل تا کشاله ران گسترده میشود، سپس بخش سینه ای در جنین انسان تبدیل به نسج پستان میشود. منشا پستان فرعی زیر بغلی، نوک پستان اضافه و ژینکوماستی درواقع همین است.
علل ژنیکوماستی
ژنیکوماستی در سه دوره سنی در آقایان به‌وجود می آید:
- در دوره شیرخوارگی و روزهای اول تولد به‌علت دریافت استروژن مادر از طریق بندناف، نسج پستان میتواند بزرگ و برجسته شود و تنها اقدام لازم در این دوران عدم لمس نسج پستان به منظور پیشگیری از عفونت و آسیب به این نسج است.
- در دوران بلوغ نسج پستان در پاسخ به هورمونهای جنسی رشد میکند، در دختران این رشد میتواند تا سن هجده سالگی ادامه یابد و سپس در اثر ترشح هورمونهای زنانه لبول‌ها و مجاری شیری شکل می‌گیرد تا نسج پستان زنانه آماده شیردهی شود. ولی در پسر ها معمولا نسوج لبولی و مجاری، رشد نمی کنند و پس از تکمیل پروسه بلوغ نسج پستان، کوچک میشود. در این سنین تنها اقدام لازم اطلاع داشتن از فیزیولوژی رشد پستان است و نیاز به درمان خاصی وجود ندارد.
- در سنین بالا نیز به‌علت کاهش سطح هورمونهای جنسی مردانه (تستوسترون) سینه ها بزرگ می شوند.
- دلیل دیگر ژنیکوماستی در مردان می تواند مصرف مکمل های ورزشی باشد. این مکمل‌ها گاهی با به هم زدن تعادل هورمونهای بدن می‌توانند باعث ژینکوماستی شوند.
- تومورهای مولد هورمون (مانند تومورهای بیضه) نیز می‌توانند از علل دیگر ژینکوماستی در مردان جوان باشد.
- استفاده از داروهای مختلف و برخی مواد اعتیاد آور نیز می تواند منجر به بزرگی پستان مردان می شوند.
- در مردان سالمند، اختلال در تعادل هورمونی و متابولیزاسیون ناقص کبدی هورمونها و نیز مصرف برخی داروها از علل ژینکوماستی است.
درجات ژنیکوماستی
در صورتی‌که بعد از بلوغ برای آقایان رشد پستان مانند عضو زنانه ادامه یابد درجاتی از ژینکوماستی -که بر اساس شدت آن به درجات یک تا چهار تقسیم میشود – به‌وجود می آید که گاه نیاز به مداخله جراحی دارد.
در درجه یک برجستگی خفیف نسج پستانی وجود دارد .در درجه دو برجستگی بیشتر است. در گرید سه نسج پستان کامل و در درجه چهار نسج پستان کامل همراه با افتادگی( شبیه به زنان زایمان کرده) وجود دارد که عموما نیاز به جراحی دارد.
درمان ژنیکوماستی
درمان جراحی ژینکوماستی ازتخلیه نسج با کمک دستگاه لیپوساکشن تا جراحی باز و یا هردوروش همراه با هم، متغیر و بسته به درجه بیماری و قوام پوست انتخاب میشود.
ژینکوماستی میتواند یک‌طرفه یا دوطرفه و در مواردی غیر قرینه باشد.
- ژینکوماستی خفیف، این موارد که بدون افتادگی پستان و با کیفیت پوست خوب مراجعه می کنند، با لیپوساکشن قابل درمان بوده و نیاز به جراحی باز ندارند، دقت در انجام عمل و تجربه کافی جراح برای نتیجه مطلوب و اجتناب از نامنظمی پوست ضروری است.
- ژینکوماستی متوسط، در مورد ژینکوماستی با شدت متوسط معمولاً برای درمان ، لیپوساکشن همراه با تخلیه نسج غددی پستان و از طریق برش بالای هاله سینه انجام می شود.
- ژینکوماستی شدید، در مورد ژینکوماستی شدید که با افتادگی شدید پوست همراه بوده و پستان ها فرمی مشابه فرم سینه زنانه دارند، جراحی بصورت ماستوپکسی ولی با برش متفاوت انجام میشود. در این موارد جای بخیه ها مانند ماستوپکسی زنان بعد از انجام جراحی مشخص خواهد بود.
در ادامه دکتر مریم طباطباییان توضیحاتی در ویدیوی آموزشی در رابطه با ژنیکوماستی ارایه می دهند.
